Darowizna to nie tylko wyraz wsparcia ze strony bliskich czy znajomych, ale również czynność prawna, która – jeśli przekroczy określone limity – wiąże się z obowiązkiem podatkowym. W 2025 roku przepisy pozwalają na uniknięcie podatku od darowizny w wielu przypadkach, jednak kluczowe są tutaj odpowiednie formalności i terminy. Sprawdź, kto i ile może otrzymać bez podatku oraz co grozi za brak zgłoszenia.
Darowizna w najbliższej rodzinie – całkowite zwolnienie z podatku
Najbliżsi krewni – m.in. małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierbowie, ojczym i macocha – mogą przekazywać sobie darowizny bez żadnych limitów podatkowych. Warunkiem jest zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy, na formularzu SD-Z2.
Brak zgłoszenia skutkuje opodatkowaniem nawet darowizny od rodziców. Wyjątkiem są darowizny do 36 120 zł w ciągu 5 lat – w takim przypadku zgłoszenie nie jest wymagane, ale warto zachować dowody przelewu i ostrożność.
Kiedy darowizna od rodziców nie wymaga nawet zgłoszenia?
Jeśli środki od rodziców służą pokryciu codziennych potrzeb (jedzenie, czynsz, edukacja) i wynikają z obowiązku alimentacyjnego, nie są traktowane jako darowizna. Nie trzeba ich zgłaszać ani odprowadzać podatku – warunkiem jest brak przekroczenia granicy zwykłego utrzymania.
Przekazanie pieniędzy np. na samochód, wkład własny na mieszkanie czy inne większe wydatki nie mieści się już w ramach alimentacji – i wtedy trzeba dopełnić obowiązków podatkowych.
Limity darowizn od dalszej rodziny i znajomych
Dla osób spoza najbliższej rodziny obowiązują limity kwot wolnych od podatku, zależne od tzw. grupy podatkowej:
- I grupa (np. teściowie, synowa, zięć): do 36 120 zł
- II grupa (np. wujostwo, małżonkowie pasierbów): do 27 090 zł
- III grupa (znajomi, konkubenci): tylko do 5 733 zł
Przekroczenie tych progów oznacza konieczność złożenia formularza SD-3 oraz zapłaty podatku – w ciągu miesiąca od otrzymania darowizny.
Stawki podatku po przekroczeniu limitów
Podatek od darowizn naliczany jest od nadwyżki ponad limit i wynosi:
- 3% dla I grupy
- 5% dla II grupy
- 7% dla III grupy
Ważne: darowizny od tej samej osoby w ciągu 5 lat się sumują. Nawet kilka drobnych przelewów może doprowadzić do przekroczenia limitu i obowiązku zapłaty podatku.
Jak i gdzie zgłosić darowiznę?
Darowizny należy zgłaszać w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania osoby obdarowanej (w przypadku pieniędzy) lub położenia nieruchomości (jeśli to np. działka lub mieszkanie).
Formularze:
- SD-Z2 – dla najbliższej rodziny (grupa „0”)
- SD-3 – dla pozostałych osób
Zgłoszenie jest bezpłatne, ale brak reakcji w terminie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku, nawet jeśli darczyńca był członkiem rodziny.
Czy darowizna podlega opodatkowaniu PIT?
Nie. Darowizny są wyłączone z podatku dochodowego PIT – reguluje je osobna ustawa o podatku od spadków i darowizn. Nie trzeba ich też wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym.
Podsumowując: w 2025 roku można legalnie uniknąć podatku od darowizny, nawet przy dużych kwotach – ale tylko pod warunkiem zachowania odpowiednich procedur.
